Bài tập 04: Câu lệnh điều kiện
Bài 1: Kiểm tra điều kiện vào lớp 10
Yêu cầu: Viết chương trình yêu cầu người dùng nhập vào tuổi của học sinh.
Hướng dẫn:
- Bước 1: Dùng hàm
input()
để yêu cầu người dùng nhập tuổi. - Bước 2: Chuyển đổi giá trị nhập vào sang kiểu
int
. - Bước 3: Sử dụng
if
để kiểm tra nếu tuổi nhỏ hơn 15 thì in ra thông báo không đủ điều kiện vào lớp 10. - Ngược lại, in ra đủ điều kiện.
Bài 2: So sánh số nguyên với 100
Yêu cầu: Viết chương trình yêu cầu người dùng nhập một số nguyên. Kiểm tra và thông báo xem số đó lớn hơn, nhỏ hơn hay bằng 100.
Hướng dẫn:
- Bước 1: Nhập một số nguyên từ người dùng.
- Bước 2: So sánh giá trị đó với 100.
- Bước 3: Sử dụng
if
,elif
, vàelse
để in ra kết quả phù hợp.
Bài 3: Tìm số lớn nhất trong ba số nguyên
Yêu cầu: Viết chương trình yêu cầu người dùng nhập 3 số nguyên, sau đó tìm và in ra giá trị lớn nhất.
Hướng dẫn:
- Bước 1: Nhập 3 số nguyên khác nhau từ người dùng.
- Bước 2: Sử dụng các biểu thức
if
,elif
, hoặc hàmmax()
để xác định giá trị lớn nhất. - Bước 3: In kết quả ra màn hình.
Bài 4: Xếp loại học lực học sinh
Yêu cầu:
Viết chương trình nhập vào 3 loại điểm:
- Điểm kiểm tra (hệ số 1)
- Điểm giữa kỳ (hệ số 2)
- Điểm cuối kỳ (hệ số 3)
Tính điểm trung bình có trọng số, sau đó xếp loại theo quy tắc:
- Giỏi: >= 8
- Khá: từ 6.5 đến < 8
- Trung bình: từ 5 đến < 6.5
- Yếu: < 5
Hướng dẫn:
- Bước 1: Nhập 3 loại điểm từ người dùng.
- Bước 2: Tính điểm trung bình theo công thức:
Trung bình = (KT + 2*GK + 3*CK) / 6
- Bước 3: Dựa vào giá trị trung bình, dùng
if-elif-else
để xếp loại.
Bài 5: Giải phương trình bậc hai
Yêu cầu:
Giải phương trình bậc hai có dạng ax² + bx + c = 0
với a ≠ 0
.
Hướng dẫn:
-
Bước 1: Nhập giá trị
a
,b
, vàc
. -
Bước 2: Tính
delta = b² - 4ac
. -
Bước 3: Xét các trường hợp:
- Delta < 0: vô nghiệm.
- Delta = 0: phương trình có nghiệm kép.
- Delta > 0: phương trình có 2 nghiệm phân biệt.
-
Bước 4: Dùng hàm
sqrt()
trongmath
để tính căn bậc hai.
Bài 6: Tính hoa hồng cho đại lý
Yêu cầu: Nhập doanh số bán hàng. Tính hoa hồng nhận được dựa theo quy tắc sau (ví dụ):
- Doanh số < 100 triệu: 5%
- Từ 100 đến < 300 triệu: 10%
- Từ 300 triệu trở lên: 20%
Hướng dẫn:
- Bước 1: Nhập doanh số bán hàng.
- Bước 2: Xác định mức hoa hồng theo các mức đã cho.
- Bước 3: Tính số tiền hoa hồng = doanh số * phần trăm hoa hồng.
- Bước 4: In kết quả.
Bài 7: Tính cước điện thoại bàn
Yêu cầu: Viết chương trình tính tiền cước điện thoại bàn cho hộ gia đình, với thông số giả định:
- Phí thuê bao cố định hàng tháng: 25.000đ
- 50 phút đầu: 600đ/phút
- Trên 50 phút: 400đ/phút
Hướng dẫn:
-
Bước 1: Nhập số phút đã gọi.
-
Bước 2: Áp dụng biểu phí theo mức sử dụng:
- Nếu ≤ 50 phút: cước = 25.000 + phút × 600
- Nếu > 50 phút: cước = 25.000 + (50 × 600) + (số phút - 50) × 400
-
Bước 3: In kết quả ra màn hình.
Bài 8: Tính thuế thu nhập và lương ròng
Yêu cầu: Viết chương trình nhập vào lương nhân viên. Tính:
-
Thuế thu nhập:
- Lương ≤ 5 triệu: không thu thuế
- 5–10 triệu: thuế 10%
-
10 triệu: thuế 20%
-
Lương ròng = lương - thuế
Hướng dẫn:
- Bước 1: Nhập lương nhân viên.
- Bước 2: Xác định mức thuế phù hợp.
- Bước 3: Tính tiền thuế = lương * %thuế.
- Bước 4: Tính lương ròng = lương - thuế.
- Bước 5: In kết quả ra màn hình.